10. Sınıf LYS Edebiyat Deneme Sınavı

1. İnsanoğlu dünya üzerinde yaşamaya başladığından beri dertlerine neyin deva olabileceğine sürekli ilgi duymuştur. İşte bunlardan biri de termomineral su kaynaklarının bulunduğu bölgelere kurulmuş olan kaplıcalardır. İlk çağlardan günümüze kadar geçen sürede insanlar yakalandıkları hastalıklardan kurtulmak için bu şifalı sulardan faydalanmışlardır.

Bu parça, aşağıdaki anlatım biçimlerinin hangisiyle oluşturulmuştur?

A) Düşsel anlatım

B) Açıklayıcı anlatım

C) Öyküleyici anlatım

D) Betimleyici anlatım

E)  Tartışmacı anlatım

2 ve 3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

 Arkadaşlıkların hem fiziksel hem de ruhsal olarak bize iyi geldiğine dair çok sayıda bulgu var. Söz gelimi arkadaşlık bağlarımızın kopması daha stresli olmamıza ve hastalıklara karşı daha dirençsiz olmamıza yol açıyor. Arkadaşlık kuramayan ya da arkadaşlıklarını devam ettiremeyen insanlarda nöropsikiyatrik bozukluklar, örneğin depresyon görülebiliyor. Tüm bunlar böyle durumlar karşısında vücudumuzun verdiği doğal tepkiler çünkü insanlara güvenme isteği doğamızda var.

2. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Terim anlamlı sözcükler kullanılmıştır.

B) Örneklemelere başvurulmuştur.

C) Açıklayıcı anlatım biçiminden yararlanılmıştır.

D) Tanımlamayla konu somutlaştırılmıştır.

E) Düşünceler açık, yalın bir dille ifade edilmiştir.

3. Bu parçada “arkadaşlık’’la ilgili vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnsanın direncini artırdığı

B) İnsanların algılama yeteneğini artırdığı

C) Zamanla farklı boyutlara taşındığı

D) Çok kırılgan bir yapıda olduğu

E) Her insanı aynı ölçüde etkilediği

4. Ey şimdi süzgün, rüzgârlarda dalgalı;

Barışın güvercini, savaşın kartalı!

Yüksek yerlerde açan çiçeğim,

Senin altında doğdum.

Senin dibinde öleceğim.

Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Birden çok belirtili ad tamlaması vardır.

B) “açan” sözcüğü, sıfat-fiildir.

C) Tamlayanı zamir olan ad tamlaması vardır.

D) Zarf ve ünlem türünden sözcükler kullanılmıştır.

E) Kurallı birleşik sıfata örnek vardır.

5. Sen, kaçan ürkek ceylansın dağda Ben, peşine düşmüş bir canavarım! İstersen dünyayı çağır imdada; Sen varsın dünyada, bir de ben varım!

Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) “dağda” sözcüğü somut, tekil bir tür adıdır.

B) “canavarım” sözcüğü, I. tekil şahıs iyelik eki almıştır.

C) “istersen” sözcüğü, bileşik zamanlı bir eylemdir.

D) “çağır” sözcüğü, emir kipiyle çekimlenmiştir.

E) “ceylansın” sözcüğü, birden çok sıfat tarafından nitelenmiştir.

6. Seni zambak gibi gördükçe açık pencerede   

      I                                                II

Gül açar bahtımın evvelki hazanlık korusu                                  

                                        III

Genç eder ufkumu hülyalarımın genç kokusu  

  IV

Sorarım ak saçımın örttüğü yıllar nerede?                                                         

                                                                       V

Bu dörtlükte altı çizili sözcükler türü bakımından ikişerli gruplandırılırsa hangisi dışta kalır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

7. Şiir, sözün özüdür. Yani bilginin, felsefenin, sanatın, mananın ve duygunun özü... Bu öz üzerine kimler konuşmamış, kimler yazmamıştır? Herhâlde şiir üzerine yazılan yazılar, yazılmış şiirler kadar çoktur. Şiir aramayı kendine iş edinenler var. Bir kısmı okuyarak, diliyle tadarak şiir bulmak için dolaşıyor, sayfalar arasında geziniyor.

Bu parçanın anlatımı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Kişisel görüşlere yer verilmiştir.

B) Tanımlama yapılmıştır.

C) Benzetmelerden yararlanılmıştır.

D) Somutlaştırma yapılmıştır.

E) Tahminde bulunulmuştur.

8. Yaşamayı öğrenmek bizim için geçti çoktan

Ağlasın gece içinde kalplerimiz yan yana

Bu dizelerde altı çizili sözcüğün türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bağlaç     B) Zamir     C) Sıfat    D) Edat      E) Zarf

9. Beyazıt kahvelerinden birinde bir arkadaşı bekliyordum. Kahvede pek az insan vardı. İki üç kişi, sönmüş sobanın yanında alçak sesle dertleşiyor; bir ihtiyar memur, burnunda gözlük, elinde bir gazete ile uyukluyordu. Kahvenin ortasında eski ipek çarşaflı ihtiyar bir kadın gözüme ilişti.

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Kahraman anlatıcının bakış açısıyla yazılmıştır.

B) Görme ve işitme duyusuna ait ayrıntılara yer verilmiştir.

C) Olayın gerçekleştiği zamanla ilgili bir açıklama yapılmıştır.

D) Dil, sanatsal işlevde kullanılmıştır.

E) Betimleyici ve öyküleyici anlatım tekniklerinden yararlanılmıştır.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A) Delikanlılık çağımızın en güzel günlerini onunla geçirmiştim.

B) Koskoca adamın çocuksu davranışları yine çok eleştirilmiş.

C) İhtiyar, çınar ağacının gölgesinde saatlerce uyudu.

D) Akarsuyun kuraklık tehlikesi yaşaması köylüyü düşündürüyor.

E) Bilinçsiz avlanma yüzünden denizlerimizdeki balık türleri yok oluyor.

11. Aşağıdaki dizelerden hangisi divan şiiri geleneğine aittir?

A) Nedendir bilsem ey bülbül figânın Açarsın ellere râz-ı nihânın

Niçin hâr-ı belâdır âşiyânın Vefâ-dâr olmadı mı gül-sitânın

B) Sarayım Yıktı kalbim sarayım

Bergüzarı istemem Seni bir yol sarayım

C) Yekin ey sevdiğim sen seni düzelt 

Karayı bağla da beyazı çöz at

Doldur ver bâdeyi bir dahi uzat

Ayrılık şerbetin ver melil melil

D) Ben gidersem sazım sen kal dünyada

Gizli sırlarımı aşikâr etme

Lâl olsun dillerin söyleme yâda

Garip bülbül gibi ah ü zâr etme

E) Sâfi güzel olan, şol bazı kötü

Yiğidin densizi ey’olmaz zati

Gayet durgun ister silahı atı

Yiğit el çekmeyip viran olmalı

12. Gitdün amma ki kodun hasret ile canı bile  İstemem sensiz olan sohbet-i yârânı bile

 Devr-i meclis bana girdâb-ı belâdur sensüz  Mey-i zelırâb-ı sitem sâgar-ı gerdanı bile

 Bağa sensüz bakamam çeşmüme âteş görinür  Gül-i handanı degül serv-i hırâmânı bile

 Sineden derd ile bir âh ideyin kim dönsün  Aksine çarh-ı felek mihr-i dırahşânı bile

 Hâr-ı firkatle Neşâtî-i hazînün vâ-hayf  Dâmen-i ülfeti çâk oldı girîbânı bile

Bu şiirle ilgili I. Nazım şekli murabbadır. 

II. İkinci beyit matla beytidir. 

III. Dördüncü beyit taç beyittir. 

IV. Beşinci beyit makta beyitidir. 

V. Birinci beyitte ek ve sözcük hâlinde redif vardır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) I ve II. B) I ve IV. C) I ve V. D) II ve III. E) IV ve V.

13. Kılsun kebûd câmelerin âsmân siyâh

Geysün libâs-ı mâtem-i Şâhı bütün cihân

Yaksun derûn-ı sîne-i ins ü perîde dâğ

Nâr-ı firâk-ı Şâh Süleyman-ı kâm-rân

(Gökyüzü, mavi elbiselerini çıkarıp siyahlar bürünsün; bütün cihan Padişah için matem elbiseleri giyinsin. Saadetli Padişah Sultan Süleyman’dan ayrılma ateşi, insanların ve cinlerin gönüllerinde dağlar yaksın.)

Yukarıdaki dizeler hangi nazım türünden alınmıştır?

A) Hicviye   B) Mersiye      C) Bahariye    D) Methiye   E) Münacat

14. Bülbül ne yatarsın bahar erişti 

Kırmızı gül koncasına kavuştu 

Sılada sevdiğim aklıma düştü

Ötme garip bülbül gönül şen değil

Bu dörtlüğün teması aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ayrılık     B) Yalnızlık    C) Ölüm     D) Yiğitlik  E) Baharın gelişi

15. Bu şehr-i Sıtanbûl ki bî-misl ü bahâdır

Bir sengine yek-pâre Acem mülkü fedâdır

 Bir gevher-i yek-pâre iki bahr arasında

Hurşîd-i cihan-tâb ile tartılsa sezâdır

 ( Bu İstanbul kenti değer biçilemeyecek kadar eşsizdir. Onun bir taşına tüm Acem ülkesi feda olsun. O, iki deniz arasında tek parça bir mücevher gibidir. Dünya’yı aydınlatan, ısıtan Güneş ile bir tutulsa yeridir.)

Günümüz Türkçesi de verilen bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Nazım şekli kasidedir.

B) Arapça, Farsça söz ve tamlamalarla yüklüdür.

C) Söz sanatlarından faydalanılmıştır.

D) Aşk teması işlenmiştir.

E) Sıfatlara çokça yer verilmiştir.

16. Altı kardeş idik bindirdik ata

Hürü’yü yolladık üç köyden öte

Kızılırmağa varınca oldu bir hata

Nettin Kızılırmak allı gelini

Gelini gelini benim yârimi

Bu dizelerin yapısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Bir türküden alınmıştır.

B) Bent ve kavuştak bölümleri içermektedir.

C) Gurbet teması işlenmiştir.

D) Hece vezni kullanılmıştır.

E) Halkın konuşma dili ile söylenmiştir.

17.         I Ormanlardan aşağı aşar gezerim

Nazlı yâri kaybettim ağlar gezerim

Ormanların gümbürtüsü başıma vurur

Nazlı yârin hayali karşımda durur        

II Eger çıhsa idi derdün cismden derdüm ki candur bu 

Ne hâcet derdüni yegdür demek candan a’yandur bu

Bu şiir parçalarının ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dörtlük nazım biriminin kullanılması

B) Anlaşılır dille yazılması

C) Divan şiiri geleneğinde söylenmesi

D) Aruz ölçüsü ile kaleme alınması

E) Ahenk unsurlarından yararlanılması

18. Gele beyler cenge harbi çalınsın 

Çamlıbel askeri ayrı bölünsün 

Gece gündüz darbı meydan kurulsun 

Yiğidi doğuran ana bin yaşa

Bu dizeler aşağıdaki şiir türlerinden hangisine örnektir?

A) Koçaklama

B) Semai

C) Güzelleme

D) Taşlama

E)  Ağıt

19. Bizim yaylamız meşeli 

Dibinde güller döşeli 

Altı top top menevşeli 

Kızlar gelir yaylamıza 

Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Semai nazım şekliyle söylenmiştir.

B) Sarma kafiye kullanılmıştır.

C) Doğa sevgisi işlenmiştir.

D) Kafiye ve rediften yararlanılmıştır.

E) Sade bir dille yazılmıştır.

20. Biz urum abdallarıyız 

Maksudumuz yârdır bizim 

Geçtik ziynet kabasından 

Gencinemiz erdir bizim

 Daim kılarız biz varı 

Harc eyleriz elde varı 

Dost yoluna verdik seri 

Münkirimiz hordur bizim 

Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Koşma nazım şekliyle söylenmiştir.

B) Bir kasideden alınmıştır.

C) Dinî-tasavvufi bir içeriğe sahiptir.

D) Peygamber sevgisini anlatmak için söylenmiştir.

E) Bir taşlama örneğidir.